Lightrail is de afgelopen jaren flink populairder geworden als flexibele, betaalbare en duurzame optie voor stedelijk vervoer. Als vervoersmiddel zit het tussen tram, trein en metro in, waarbij het zowel ingezet kan worden voor binnenstedelijk vervoer als ook de buitenstedelijke trajecten. Lightrail is dus ‘gewoon’ openbaar vervoer, maar dan opnieuw uitgevonden. Net zo aantrekkelijk als de auto, maar flexibeler, betaalbaarder, sneller en comfortabeler!

Nieuwe vorm van openbaar vervoer

Lightrail is een vervoermiddel dat de goede eigenschappen van trein, tram en metro combineert. Afhankelijk van de situatie, heeft het minimaal de voordelen van twee van deze drie vervoersmiddelen. Het hybride karakter van lightrail trajecten is hierbij een belangrijk kenmerk. 

In binnenstedelijk vervoer is bereikbaarheid een belangrijk voordeel van Lightrail. Met de auto wordt het, voornamelijk tijdens spitstijden, steeds lastiger om de stad in of uit te rijden. Lightrail vermindert de behoefte om met de auto de stad in te gaan en zorgt zodoende voor een efficiëntere toestroom van reizigers.

In vervoer tussen de steden, bijvoorbeeld de RandstadRail, is het een belangrijk voordeel dat reizigers verder de stad in gebracht kunnen worden, waardoor het overstappen op de grotere stations minder vaak nodig is. Ondanks de lagere snelheid op lange trajecten is lightrail zodoende niet langzamer dan (een combinatie van) andere vervoersmiddelen. Het bespaart reizigers bijvoorbeeld tijd op overstappen. Hoewel een trein op de lange trajecten sneller rijdt, betekent het niet dat de gehele reis korter duurt.

De oplossing voor een autoluwe binnenstad

Meer dan 50% van Nederland woont in stedelijke gebieden. Tel daarbij op dat bijna 70% van Nederland er ook werkt en het wordt direct duidelijk waarom steeds meer steden zoeken naar mensen efficiënter te vervoeren. Lightrail trajecten kunnen aan deze doelstelling bijdragen. Daarbij moet het, om breed omarmd te worden door de gebruikers, wel voordelen bieden ten opzichte van de huidige vervoersmethodes. Het moet, kort gezegd, net zo aantrekkelijk zijn als de auto, maar zonder de bijbehorende nadelen.

De afgelopen decennia schieten de lightrail trajecten als paddenstoelen uit de grond. Niet zo gek ook; Het blijkt dé manier om het vervoer in (en tussen) steden efficiënt, betaalbaar en flexibel te maken. Het is dé manier om reizigers te verbinden met de (economische) hotspots van steden. Daarbij is lightrail ook dé manier om steden autoluw te maken. In combinatie met parkeergarages buiten de steden, zou het dé manier kunnen zijn om steden auto’s buiten de stadscentra te houden. Lightrail is op deze manier dé reden waarom steden het in hun toekomstvisie voor mobiliteit op moeten nemen, het maakt steden gezonder ( minder uitstoot), veiliger (minder auto’s) en efficiënter (sneller vervoer).

Randstadrail, het lightrail voorbeeld

Een goed voorbeeld hoe lightrail succesvol ingezet kan worden is de Randstadrail. Het traject verbindt de steden Den Haag, Rotterdam en Zoetermeer. Daarbij is het traject in Den Haag (Zoetermeerlijn) en Rotterdam (Hofpleinlijn) op een slimme manier aan de binnenstedelijke lijnen gekoppeld. 

Deze efficiënte koppeling van buitenstedelijk en binnenstedelijk vervoer lostte een belangrijk nadeel (efficiënte) van de reguliere trajecten op. Dit is goed terug te zien in het aantal gebruikers van de diverse lijnen. Zo zag de Zoetermeerlijn een toename van bijna 50% in het aantal dagelijkse gebruikers: van 66.000 naar 95.000. Het aantal dagelijkse reizigers van de Hofpleinlijn werd 280%, van 7.000 naar 27.000*. 

15 argumenten voor lightrail 

Lightrail trajecten bieden vele voordelen en argumenten om het zo snel en vaak als mogelijk te integreren in het huidige vervoersaanbod. In een uitgebreid rapport, genaamd Lightrail op de kaart: Een verrassend vergezicht op de bereikbaarheid van de stedelijke regio’s in 2040 heeft Platform DoLightrail in samenwerking met RailForum, Strukton, Bam, Siemens en Alstom vijftien argumenten op papier gezet waarom Lightrail meer ingezet dient te worden:

  • Brengt je snel van de regio tot in hartje stad
  • Lokt de consument met een sterk imago van snelheid en comfort 
  • Is de beste concurrent van de auto 
  • Stimuleert de economie van de stedelijke regio’s 
  • Trekt investeringen in nieuwbouw en stadsvernieuwing aan langs het tracé 
  • Versterkt het regionale netwerk met nieuwe schakels en knooppunten 
  • Grijpt de verstopping aan op de juiste schaal,de stedelijke regio 
  • Voegt zich flexibel in stad en regio 
  • Is zuinig met energie,schoon voor het milieu en veilig bovendien 
  • Draagt bij aan de uitstraling en de leefbaarheid van de stedelijke regio 
  • Biedt metro kwaliteit bij een haalbare investering 
  • Heeft beduidend meer zitplaatsen dan de langste bus 
  • Komt met veel haltes dichter bij huis en bestemming 
  • Is wereldwijd in opmars 
  • Vertoont onder de verschillende vormen van openbaar vervoer de sterkste groei

10 mogelijke lightrail trajecten

In het eerdergenoemde rapport* van Platform DoLighrail zijn tevens een tiental mogelijke lightrail trajecten benoemd. Te weten:

  • Groningen – Assen
  • Regio Twente
  • Regio Zwolle – Kampen
  • Regio Utrecht
  • Arnhem – Nijmegen Stedendriehoek
  • Regio Amsterdam
  • Regio Haaglanden
  • Regio Rotterdam
  • Regio Brabantstad
  • Regio Zuid-Limburg

Bekijk dit document voor een totaaloverzicht van de inrichting van deze tien lightrail trajecten.

Lightrail staat weer prominent op de agenda en deze vorm van openbaar vervoer is zeker kansrijk, mits projecten goed ontworpen worden. Lightrail moet geen doel op zich zijn, maar als onderdeel van een breed scala aan mobiliteitsoplossingen gezien worden.

OV-expert Van Oort*

Het perfecte spoorsysteem voor lightrail

Rheda City is een perfect spoorsysteem dat ingezet kan worden voor lightrail trajecten. Hierbij is het voornaamste voordeel, in binnenstedelijk gebied, dat je het vrijwel niet kunt zien. Daarbij heeft dit ballastloze spoorsysteem vrijwel geen onderhoud benodigd en biedt het een uitstekend rijcomfort voor reizigers.

Rheda City functioneert volgens hetzelfde principe als alle systemen uit de Rheda-familie. Het Rheda City-systeem is echter speciaal ontworpen voor snelle massale doorvoer en is vooral effectief in toepassingen voor tramsystemen en bovengrondse treinlijnen. Rheda City wordt gekenmerkt door een eenvoudige bouwconstructie, waardoor het makkelijk te installeren is. Rheda City biedt extra voordelen door de monolithische structuur van de spoorondersteunende laag en door de lage geïnstalleerde structurele hoogte. Daarbij is het ook mogelijk om wissels in dezelfde technologie te integreren.

Lightrail referenties

De belangrijkste referentie projecten waar ETS Spoor producten en/of diensten geleverd heeft zijn:

  • Amstelstroomlaan (TAAM)
  • Amstelveenlijn
  • BLEIZO
  • Hoekselijn
  • Noord Zuidlijn
  • OMA & II (Opstelsporen Metro Amsterdam)
  • Remise Beverwaard
  • Rijswijkseplen
  • Sunij lijn
  • Zoetermeer – beatrixkwartier

Meer weten?

Benieuwd naar specifieke lightrail oplossingen voor uw vraagstuk? Of wilt u meer informatie over de specifieke lightrail producten en diensten die ETS Spoor levert? Onze product managers voorzien u graag van alle informatie. Neem contact met hen op via 0299 45 40 50.

* Bron: Lightrail op de kaart: Een verrassend vergezicht op de bereikbaarheid van de stedelijke regio’s in 2040.